Verplicht integreren
L.D. van Klinken (reformatorisch schoolbegeleider) - afkomstig uit: Reformatorisch Dagblad (2004-06-18)
De uitspraak van minister Van der Hoeven van Onderwijs dat het reformatorisch onderwijs de luiken moet openzetten, riep in deze krant nogal wat commentaar op. Het merendeel van de reacties was terecht afwijzend. Slechts prof. dr. R. Kuiper reageerde, met een beroep op Groen van Prinsterer, positief. Opvallend afwezig was de stuurgroep voortgekomen uit de actie van ds. W. Visscher. Waarom werd taal noch teken van hen gehoord, nu voor de zoveelste keer de vrijheid van onderwijs ter discussie werd gesteld? Zaaide Kuipers uitspraak verdeeldheid onder de leden?
Het is goed om te beseffen -ook drs. D. Vogelaar wees daarop in zijn reactie - dat de uitspraak van de minister gedaan is in het kader van het integratiedebat. In april dit jaar verscheen over dit onderwerp een brief van de minister van Onderwijs aan de Tweede Kamer. Doordat alle aandacht uitging naar de uitspraak over de open luiken, kreeg het overgrote deel van de inhoud van de brief nauwelijks aandacht, terwijl daarin toch maatregelen aangekondigd worden die ook voor het reformatorisch onderwijs ingrijpende gevolgen kunnen hebben. De bedoelde brief heeft tot onderwerp ”onderwijs, integratie en burgerschap”. In de brief wordt ingegaan op de bestrijding van onderwijsachterstanden, de bestrijding van de segregatie in het onderwijs, de islamitische scholen, de zorg voor goed burgerschap en de integratie en de betekenis van artikel 23 van de Grondwet. Met betrekking tot het laatste aspect kondigt de brief overigens aan dat het mogelijk blijft dat een school expliciet aan de ouders vraagt om de grondslag te onderschrijven. In dit licht was de oproep om de luiken te openen wellicht meer een oproep om als reformatorisch volksdeel in de samenleving te integreren dan een oproep om de stringente eis van het onderschrijven van de grondslag te laten vallen. De minister riep ook niet op om de deuren, maar de luiken open te zetten.
In de brief wordt onder meer aangekondigd dat gemeenten gestimuleerd zullen worden om met schoolbesturen niet-vrijblijvende afspraken te maken over de verdeling van achterstandsleerlingen over scholen binnen de gemeenten. Deze maatregel, een aanbeveling die werd overgenomen van de commissie-Blok, beoogt het verschijnsel van de witte en de zwarte scholen te bestrijden. Concreet komt het erop neer dat scholen die geen convenant met de gemeente willen sluiten over een evenwichtige verdeling van allochtone leerlingen, geen gelden meer zullen ontvangen om achterstandsleerlingen extra te helpen.
Het zal duidelijk zijn dat dit in elk geval zal gelden voor scholen die een stringent toelatingsbeleid voeren. Ondanks het recht om een dergelijk beleid te voeren, wordt verder ook van deze groep scholen verwacht dat ze maatregelen nemen om de segregatie terug te dringen en de integratie te bevorderen. Dat dit laatste allerminst vrijblijvend is, wordt onderstreept door het feit dat alle scholen verplicht zijn hierover met de gemeenten te overleggen en dat de inspectie elke school zal bevragen op de geleverde bijdrage aan de integratie.
Als reformatorisch onderwijs zullen we ons op deze nieuwe situatie moeten bezinnen. Op zich heeft prof. Kuiper gelijk als hij stelt dat ook van orthodoxe christenen en hun scholen gevraagd mag worden een bijdrage te leveren aan de integratie van allochtonen. Ook Vogelaar stelt graag een bijdrage te willen leveren aan het geheel van onze samenleving. Het nieuwe kerndoel over goed en actief burgerschap verplicht elke school daar zelfs toe. Laten de onderwijsorganisaties hier het voortouw nemen en gaan nadenken over de wijze waarop, zonder open deuren, vanuit het reformatorische gedachtegoed een concrete bijdrage kan worden geleverd aan de bestrijding van de integratieproblematiek van een multiculturele samenleving.
Drs. L. D. van Klinken is schoolbegeleider bij het Ds. G. H. Kerstenonderwijscentrum in Veenendaal