Nieuwsbrief 22 december 2022
Kansengelijkheid - bijna dertig keer viel die term tijdens het debat op 23 en 24 november over de Onderwijsbegroting voor 2023. En nog veel meer woorden wijdden politici toen aan zaken die met dat onderwerp te maken hebben, zoals de rijke schooldag en brede of verlengde brugklassen.
Ook in andere Kamerdebatten komt kansengelijkheid vaak terug; buiten Den Haag is het eveneens een veelbesproken thema. Kortom: kansengelijkheid staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda.
Hoewel het onderwerp voor reformatorisch scholen soms een ver-van-ons-bed-show lijkt ('dit speelt toch vooral op zwarte scholen in grote steden?'), is het alleszins de moeite waard om ons er in te verdiepen. Uit de aanpak van een actuele kwestie als kansengelijkheid zijn namelijk allerlei lijnen te trekken die ook spelen bij tal van andere thema's.
Eén ervan lichten we hier uit: de massieve focus op de school als probleemoplosser. Of je nu de passages over kansengelijkheid in het coalitieakkoord leest, of het verslag van de eerste en tweede termijn van het debat over de Onderwijsbegroting, steeds is het refrein: kansenongelijkheid moet via het onderwijs worden opgelost.
Kansenongelijkheid ontstaat echter meestal elders: kinderen lopen thuis al een achterstand op voor ze überhaupt naar school kunnen. Wie kansengelijkheid wil bevorderen, moet dus daarstarten.
PvdA-Kamerlid De Hoop erkende dat ook met zoveel woorden in het begrotingsdebat: 'De aanpak van kansengelijkheid begint niet pas op school (...) maar al veel eerder. Als ouders je vaker voorlezen voor het slapengaan, dan helpt dat je taalontwikkeling. Nieuwe ervaringen en indrukken opdoen, helpt je vormen.'
Na dit hoopvolle begin zou je verwachten dat de sociaaldemocraat vervolgens zou pleiten voor forse investeringen in gezinnen. Om vaders en moeders die dat nodig hebben, te ondersteunen in de vorming van hun kinderen.
Maar nee: 'Ik ben dus ook blij dat het kabinet kiest voor gratis kinderopvang', ging De Hoop verder. Hij kent het coalitieakkoord kennelijk goed. Daarin staat dat het kabinet wil zorgen 'voor een goede start voor ieder kind op de kinderopvang, met het oog op de ontwikkeling van het kind. Zo maken we het voor ouders ook makkelijker om te werken.'
In plaats van ouders - de primaire opvoeders - te ondersteunen in de opvoeding, wil de regering kinderopvang praktisch gratis maken, zodat nóg meer ouders de vorming van hun kinderen kunnen uitbesteden. Kinderen moeten zo jong mogelijk het huis uit naar de voor- en vroegschoolse educatie. De wereld op zijn kop!
Panacee voor alle kwalen
Dit is geen pleidooi om weg te blijven bij het debat over kansengelijkheid en dat aan anderen over te laten. Integendeel: vanuit christelijk-reformatorische kring is er juist alle reden toe om het stilzwijgen te doorbreken en ons volop in de discussie te mengen. Als VGS en VBSO wijzen we samen met partijen als de ROV steeds op de cruciale rol van ouders. Hoe meer partijen die boodschap uitdragen, hoe krachtiger ons geluid doordringt. Daar zijn onze leerlingen bij gebaat.
Daarnaast: focus niet alleen op de school. Die wordt te vaak gezien als panacee voor alle kwalen. Noem een maatschappelijk probleem en de reflex is: daar moet het onderwijs iets aan doen. Seksuele opvoeding, overgewicht tegengaan, sociale cohesie bevorderen et cetera. Ja, heel goed als de school aan die onderwerpen aandacht besteed. Maar altijd aanvullend op wat thuis gebeurt.
Dat geeft de school meer ruimte om zich op haar kerntaken te richten. Net zo belangrijk: dat daagt de school uit om de banden met ouders, kerken en andere stakeholders aan te halen. Bijvoorbeeld rond het thema persoonsvorming en burgerschapsonderwijs. Weer typisch zo'n onderwerp waarbij alle heil van de school wordt verwacht, maar waarbij het juist zo belangrijk is om samen met ouders en kerken op te trekken.
Standaard
Kansengelijkheid komt - schreven we bovenaan - tig keer voor in onder meer het coalitieakkoord. En ja, aandacht voor gelijke kansen is terecht. Maar dan wel in de juiste verhouding, graag: andere onderwerpen verdienen ook aandacht. Neem bijvoorbeeld ouderbetrokkenheid. Niks staat daarover in het regeringsprogramma.
Laat die term in onze documenten (strategisch beleid, schoolplan enzovoorts) wél een grote plaats innemen. Niet alleen als het over kansengelijkheid gaat, maar als standaard bij elk thema. En niet alleen op papier, maar vooral in de praktijk.
Postscriptum
Kansengelijkheid was niet het enige thema tijdens het begrotingsdebat dat aandacht kreeg. Kamer en kabinet lieten ook duidelijk blijken meer grip te willen op het onderwijs. Belangstelling was er verder weer voor de identiteitsverklaringen van reformatorische scholen.
Voorafgaand aan het debat stuurde minister Wiersma enkele belangrijke brieven naar de Kamer over aanscherping van het inspectietoezicht en zijn algemeen en op weekendscholen in het bijzonder en over basisvaardigheden.
Met vriendelijke groet,
Kees de Groot (Beleidsadviseur VGS)
k.degroot@vgs.nl
Middels deze nieuwsbrief houden we u op de hoogte van de ontwikkelingen omtrent de vrijheid van onderwijs. Suggesties voor de nieuwsbrief zijn welkom. Uw reactie kunt u sturen naar p.vaneijk@vgs.nl of gbogaard@koc.nu.
- "Gidsen" zet gesprek over christelijke pedagogiek op scherp
Reformatorisch Dagblad (Linda den Hollander en Arco Vuik) | 10 dec 2022 13:00
De christelijke schoolpedagogiek "Gidsen" maakte afgelopen jaar de tongen los. "Prachtig dat de school wordt vergeleken met een herberg." Maar ook: "Het evenwicht in het spreken over het verbond ontbreekt." In hoeverre past dit Driestarhandboek in de... - Scholieren krijgen betere kansen om talent te ontwikkelen
De Stentor (INGRID STIJKEL) | 09 dec 2022 03:14
Zwolse basisscholen kunnen dankzij een subsidie van het Rijk de komende drie jaar het naschoolse aanbod voor talentontwikkeling verder aanbieden en uitbreiden. Ze willen kansenongelijkheid ermee tegengaan. Zwolse basisscholen kunnen kansongelijkheid... - Vooral rijke gezinnen gaan profiteren van de (bijna) gratis kinderopvang
Trouw (ELINE VAN SUCHTELEN) | 09 dec 2022 02:04
Gratis kinderopvang zou vanaf 2025 de kansenongelijkheid tegen moeten gaan. Maar het zorgt ervoor dat de kloof tussen arm en rijk alleen maar groter wordt, waarschuwen critici. Kinderopvang analyse Het gejuich in de huiskamers van jonge gezinnen was... - Angst drijft ouders naar bijzonder onderwijs, ziet Karim Amghar
Trouw (SOMAJEH GHAEMINIA) | 07 dec 2022 02:03
In een nieuwe televisieserie duikt Karim Amghar in de wereld van scholen met een religieuze grondslag. Waarom zijn ze nog altijd in trek terwijl een meerderheid van de Nederlanders niet gelovig is? Kansengelijkheid interview Het was zomer en de kleuters... - Moskeeën en islamitische organisaties doen aangifte tegen onderwijsminister Wiersma
NRC Handelsblad - Web Edition (Boris van der Spek) | 05 dec 2022 17:41
Volgens de islamitische organisaties heeft Wiersma in strijd met de grondwet gehandeld met zijn plannen om religieuze weekendscholen onder verscherpt toezicht te plaatsen. Moskeeën en islamitische organisaties uit heel Nederland hebben een aangifte... - De vrije school groeide uit tot de droom van de bakfietsouder, maar wil nu een breder publiek
Trouw.nl (Laura van Baars, Judith Harmsen) | 05 dec 2022 13:45
De vrije school is principieel een school die zich openstelt voor de samenleving. Toch is het in honderd jaar nauwelijks gelukt om een breed publiek te trekken. Dat moet echt anders, vindt de Vereniging van vrijescholen. Spinnenwebben van kastanjes en... - Op deze basisschool in Halle is van alles gratis: zwemmen, typeles en tien schoolreisjes per jaar
De Gelderlander.nl (Anneke Liebrand) | 27 nov 2022 11:01
HALLE - Op deze basisschool in Halle krijgen kinderen van alles gratis. Van schoolreisjes tot typles en zwemmen. Iedereen moet dezelfde kansen krijgen, ook wie het niet kan betalen. "Onderwijs moet gratis zijn", is de overtuiging van directeur Rick... - Minister Wiersma corrigeert PvdA'er om identiteitsverklaring
Reformatorisch Dagblad (Redactie politiek) | 25 nov 2022 13:00
DEN HAAG. Minister Wiersma voor Primair en Voortgezet Onderwijs vindt dat PvdA-Kamerlid De Hoop het thema radicalisering te veel op een hoop veegt met identiteitsverklaringen in het reformatorisch onderwijs. Tijdens de behandeling van de... - Harde woorden over refo-scholen
Reformatorisch Dagblad (Gerard Vroegindeweij) | 24 nov 2022 13:00
Den Haag. In de Tweede Kamer vielen woensdag tijdens de behandeling van de Onderwijsbegroting harde woorden over identiteitsverklaringen in het reformatorisch onderwijs. PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop las aan ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers... - 'Bloeien is mooi, mag je ook falen?'
Nederlands Dagblad (Jacolien Viveen nd.nl/geloof beeld nd) | 24 nov 2022 01:23
Groeien, steeds een beetje beter worden - daar draait het in het onderwijs om. Maar mogen leerlingen ook eens mislukken? Twee christelijke pedagogen schreven een boek over zonde en kwaad. 'Af en toe moet je bij de pakken neerzitten.' Kampen - Utrecht... - "Uw ruimte mag mijn ruimte niet begrenzen. En omgekeerd"
Reformatorisch Dagblad (Gerard Vroegindeweij) | 23 nov 2022 13:00
Veel orthodoxe scholen staan sceptisch tegenover de Onderwijsinspectie. Perkt de toezichthouder de vrijheid van onderwijs niet te veel in? De inspectie vindt van niet. De kritiek vanuit enkele scholen en onderwijskoepels richt zich vooral op het toezicht...
"Burgerschap niet concreter invullen"
Reformatorisch Dagblad (Redactie politiek) | 23 nov 2022 13:00
DEN HAAG. De Onderwijsinspectie heeft op dit moment geen behoefte aan een wet die concreet invult welke leerdoelen scholen moeten nastreven bij burgerschapsvorming. De toezichthouder kan goed uit de voeten met de wet die in augustus vorig jaar in werking... - 'Met honger kun je niet leren'
Provinciale Zeeuwse Courant (RACHEL VAN WESTEN) | 23 nov 2022 03:14
Basisschool Het Element in Middelburg ondersteunt leerlingen niet alleen met onderwijs, maar ook met maaltijden. En via het Jeugdeducatiefonds kan er straks nog meer. Directeur Chantal Oude Elferink vertelt erover. Basisschool Het Element geeft... - Seksuele voorlichting moet passen bij identiteit school
Reformatorisch Dagblad (Pieter Moens en Christiaan Bijl) | 25 okt 2022 13:39
Met Rutgers, experti- secentrum voor seksualiteit, onderkent de VGS het belang van goede seksuele voorlichting. Die moet wel passen bij de schoolidentiteit. Deze maand ontvingen regeringscommissaris Mariëtte Hamer en minister Dennis Wiersma het "Manifest... - Nijpend tekort aan refodirecteuren
Reformatorisch Dagblad (Robert van der Stelt) | 13 okt 2022 13:33
Het reformatorisch basisonderwijs kampt met een tekort aan schooldirecteuren. Diverse scholen zijn al maandenlang op zoek naar een bestuurder. Verwacht wordt dat het probleem de komende jaren verder toeneemt. Ad Geuze is zo'n dertig jaar directeur van de... - Toch kiezen verreweg de meesten voor bijzonder onderwijs
Trouw | 05 okt 2022 03:38
Artikel 23 Marco Frijlink bepleit als voorzitter van de Vereniging Openbaar Onderwijs een politiek gesprek over artikel 23 (Opinie, 3 oktober). Hij denkt te weten dat een groot deel van de Nederlandse bevolking religieus gegrondvest onderwijs niet... - Onderwijs en geloof zijn voor docent gescheiden werelden
Reformatorisch Dagblad (Linda den Hollander) | 12 sep 2022 13:35
Leraren weten niet goed hoe ze het christelijk geloof moeten verbinden met de manier waarop ze lesgeven. Dat betekent werk aan de winkel voor christelijke lerarenopleidingen. Dat concludeert Eva-Anna Meijer in haar proefschrift naar levensbeschouwing en...
Andere nieuwsbrieven
- 29 juni 2023
"Komend catechisatieseizoen s.v.p. per groep een stoel extra neerzetten." Mooi natuurlijk, zo'n verzoek vanuit de kerkenraad aan de koster. Ten minste, als die zitplaats bedoeld is voor een afgedwaalde jongere die op zijn schreden terugkeert en alsnog besluit om kerkelijk onderwijs te volgen. Maar wat het kabinet betreft, is die plek bedoeld voor een onderwijsinspecteur. Zodat die kan check... Lees verder>>>
- 17 mei 2023
Over het onderwijs worden regelmatig kreten uitgestort als: "Kansengelijkheid moet via het onderwijs worden aangepakt" of "Het onderwijs is de grote gelijkmaker". Dit duidt op torenhoge verwachtingen. Tegelijkertijd zien we dalende resultaten en personeelstekorten. Is het onderwijs over-spannen? Een belangrijke factor die het onderwijs onder druk zet, is de beheersingsmentaliteit. De ... Lees verder>>>
- 5 april 2023
Als het over onderwijsvrijheid gaat, zien we twee verschillende trends in de politiek. Eén is de toegenomen beheersingsdrang. De huidige minister (gesteund door de Kamer) bedenkt stevige maatregelenpakketten om problemen te lijf te gaan, zoals kansenongelijkheid (zie de column in Volkskrant 15-mrt hierover) en lerarentekort, maar ook de vrees voor slecht kwaliteitsmanagement op een enkele s... Lees verder>>>
- 16 februari 2023
Het onderwijs heeft te maken met een lerarentekort, dat zal u niet zijn ontgaan. Gerdien Lassche en Jan Schreuders noemden (RD 11-jan) het zelfs de 'allergrootste bedreiging' voor het christelijk-reformatorisch onderwijs. Want: 'Wie gaat dat christelijk-reformatorisch onderwijs geven?' Niet-bevoegde 'professionals' misschien? Die oplossing werd aangedragen (Het Parool 30-jan... Lees verder>>>
- 30 september 2022
Op Prinsjesdag presenteerde de regering de voornemens voor het jaar 2023. Het kabinet wil ook komend jaar weer miljarden investeren in de vorming en opleiding van onze kinderen en jongeren. VGS en VBSO reageerden vorige week op de Rijksbegroting. In deze nieuwsbrief staan wij uitgebreider stil bij de vraag waar het onderwijs in 2023 mee gediend is. De droom van VGS en VBSO is da... Lees verder>>>
- 13 juli 2022
Om met het goede nieuws te beginnen: op 23 mei werd het herstelonderzoek naar de Gomarus gepubliceerd door de inspectie. Hierin werd geconcludeerd dat '...het bestuur aan de herstelopdrachten heeft voldaan.' In datzelfde onderzoek werd de eind 2021 vernieuwde Visienota sociale veiligheid en seksuele diversiteit van de VGS aangehaald. De inspectie verklaarde hierover: "Er is geen strijdigheid tusse... Lees verder>>>
- 13 mei 2022
Burgerschapsonderwijs - dat thema is al tijden niet weg te slaan uit de kolommen met onderwijsberichtgeving. En daar komt deze nieuwsbrief nog eens bovenop. Want die gaat er óók over. Daar is namelijk alle aanleiding toe: drie actualiteiten onderstrepen dat: De presentatie van de Staat van het onderwijs 2022 door de Onderwijsinspectie; De publicatie van een ... Lees verder>>>
- 4 april 2022
Reformatorische scholen zijn er vanwege de noodzaak, die we als gezinnen, kerken en scholen zien, om ons in te spannen voor Bijbelse vorming van onze kinderen. Open of gesloten? Uit welke gezinnen laten we dan kinderen toe op school? Is het van belang dat de ouders de grondslag ook uit overtuiging onderschrijven? Of kunnen er ook andere kinderen worden toegelaten? Dit dan op voorwaarde... Lees verder>>>
- 21 februari 2022
Het is inmiddels anderhalf jaar geleden dat de VGS de Nieuwsbrief Vrijheid van Onderwijs voor het laatst heeft verzonden. Het is niet zo dat er in de tussentijd niets is gebeurd, integendeel. Gezien de urgentie van het onderwerp en de spanningsvolle tijd waarin we leven, vinden we het nodig om het onderwijsveld op de hoogte te houden van de actualiteiten rondom artikel 23. Samen met de VBSO bren... Lees verder>>>