Nieuwsbrief 30 september 2022
Op Prinsjesdag presenteerde de regering de voornemens voor het jaar 2023. Het kabinet wil ook komend jaar weer miljarden investeren in de vorming en opleiding van onze kinderen en jongeren. VGS en VBSO reageerden vorige week op de Rijksbegroting. In deze nieuwsbrief staan wij uitgebreider stil bij de vraag waar het onderwijs in 2023 mee gediend is.
De droom van VGS en VBSO is dat alle scholen bakens zijn van rust, reinheid en regelmaat. Dat scholen bovendien ruimte hebben om vanuit een Bijbelse visie hun identiteit en karakter voluit te kunnen ontplooien, en op die basis hun schoolcultuur en onderwijsinhoud kunnen vormgeven en inrichten. Met als primair doel om leerlingen op het gebied van identiteit en persoonlijkheid te vormen en op die manier voor te bereiden op participatie in onze samenleving.
Rust, reinheid, regelmaat
Wat betekent dat concreet voor de scholen? In de eerste plaats hebben scholen rust nodig om zich bezig te houden met hun kerntaak: onderwijs geven, bezig zijn met het primaire proces. Géén grenzeloze uitbreiding van maatschappelijk opdrachten aan het onderwijs dus.
Bij reinheid denken we in deze post-coronatijd natuurlijk aan goede ventilatie, maar vooral aan rolzuiverheid binnen de school en aan goede verhoudingen tussen alle gremia binnen de schoolgemeenschap, zodat die optimaal met elkaar samenwerken en met externe stakeholders.
Na twee moeilijke jaren door ingrijpende coronamaatregelen, is het onderwijs gebaat bij regelmaat. Bijvoorbeeld door structuur, ritme en stabiele, voorspelbare en hogere inkomsten (in plaats van de onzekerheid die tijdelijke subsidies en het NPO met zich mee kunnen brengen). Om hier goede invulling aan te geven, is professionele ruimte nodig. En - bovenal - vertrouwen.
Ruimte
Ruimte laten aan het onderwijsveld veronderstelt - en de Onderwijsraad wees daar al op in zijn jongste advies Grenzen stellen, ruimte laten over artikel 23 van de Grondwet - dat de overheid haar plaats kent, maat houdt. Wij merken dat die ruimte al decennia onder druk staat: de politiek bepaalt de maatschappelijke opdracht voor het onderwijs, perkt denk- en werkruimte van scholen in, komt met steeds meer wensen, eisen, regels en drukmiddelen. Het (administratieve) werk in onze prachtige sector wordt zo een loden last.
Heel concreet:
- Begrens het aantal maatschappelijke opdrachten voor de school.
- Begrens het overmatige vertrouwen in steeds meer overheidsingrijpen in het onderwijs.
- Begrens de regeldruk en administratieve verplichtingen voor scholen en leraren.
- Begrens de prestatiedruk.
- Begrens de drang om iedere leerling naar het algemeen vormend onderwijs te laten gaan.
- Begrens het bestuurlijk instrumentarium van de minister, i.p.v. uit te breiden.
- Begrens het aantal ad hoc subsidies (zoals voor versterking basisvaardigheden) waar lang niet alle scholen van kunnen profiteren.
Wij zien mogelijkheden om in goede samenwerking tussen politiek en onderwijsveld aan deze droom te werken. Samen met die duizenden gemotiveerde bestuurders, leraren en OOP'ers die dagelijks dromen van leerlingen waar proberen te maken. Het onderwijsbeleid heeft behoefte aan dat perspectief. Maak dus gebruik van het potentieel dat er ligt.
Wij wensen het kabinet Gods zegen toe in het nieuwe parlementaire jaar. Er is een aantal grote crises in het land, men maakt zich zorgen over de toekomst, ook in het onderwijs. Dat moet ons niet ontmoedigen: God regeert. Dat betekent: de handen vouwen om Hem te bidden om hulp. En om de handen uit de mouwen te steken.
Vrijheid van onderwijs: Recht of breekijzer?
De vrijheid van onderwijs staat onder druk. Onder andere door ontwikkelingen die we hierboven schetsen. Scholen krijgen hier direct mee te maken en daarom biedt de VGS een verdiepende leergang aan. In deze leergang wordt u door experts bijgepraat over ontwikkelingen rondom de vrijheid van onderwijs en uw rol als (directeur-)bestuurder of toezichthouder. Meer informatie kunt u vinden op de website van de VGS.
Met vriendelijke groet,
Pieter van Eijk (VGS)
p.vaneijk@vgs.nl
Zoals voor de zomervakantie aangekondigd maakt de nieuwsbrief vrijheid van onderwijs een doorstart. Na de zomervakantie houden wij u middels deze nieuwsbrief op de hoogte van de ontwikkelingen omtrent de vrijheid van onderwijs. Suggesties voor de nieuwsbrief zijn welkom. Uw reactie kunt u sturen naar p.vaneijk@vgs.nl of gbogaard@koc.nu
- Teksten ds. Kersten onder aandacht van onderwijzers
Reformatorisch Dagblad (Arco Vuik) | 29 sep 2022 13:34
Ds. G. H. Kersten had haarscherp dat een Bijbels mens- en kindbeeld fundamenteel zijn in het onderwijs, stelt Arno Bronkhorst. Die erfenis dreigt volgens hem op de achtergrond te raken. Om het gedachtegoed van ds. Kersten (1882-1948), predikant van de... - Op zoek naar diepere waarden bij burgerschap
Reformatorisch Dagblad (Gerard Vroegindeweij) | 28 sep 2022 13:43
Het burgerschapsdebat in Nederland is terechtgekomen in een sfeer van kramp, angst en de vraag wat wel mag en wat niet. Berend Kamphuis, bestuursvoorzitter van onderwijsvereniging Verus, wijst een andere weg. Over burgerschap is veel te doen in politiek... - Torn niet aan artikel 23, Gerdi Verbeet
Trouw (GERRIT ROORDA) | 22 sep 2022 02:04
Minder vrijheid van onderwijs om een opener samenleving te bereiken, dat is wat Gerdi Verbeet onlangs bepleitte in deze krant (Opinie, 17 september). Zij verwart daarbij mijns inziens twee zaken: inhoud en vorm. Verbeet ziet in de maatschappij een... - Ondernemers vrezen de rekening te krijgen
Reformatorisch Dagblad (Redactie binnenland) | 21 sep 2022 13:30
APELDOORN. Ondanks de noodmaatregelen van het kabinet blijven er zorgen over het inkomen van burgers. Ondernemers zijn bang dat de rekening naar hen wordt doorgeschoven. Dat is de tendens in de reacties van maatschappelijke organisaties op de... - Artikel 23 bedreigt onze open, vrije samenleving
Trouw.nl (Gerdi Verbeet) | 16 sep 2022 22:52
Een kwarteeuw lang was Gerdi Verbeet verklaard voorstander van de vrijheid van onderwijs. Maar nu ziet ze artikel 23 van de Grondwet als 'een bedreiging voor onze open samenleving'. De meesten van ons willen Nederland graag zien als land van... - Bezinning geeft alle betrokkenen in school veerkracht en vitaliteit
Reformatorisch Dagblad (Pieter Moens, Robert Zoutendijk en Arno Bronk ...) | 09 sep 2022 13:34
Nadenken over het waarom en het waartoe van het onderwijs is broodnodig in deze uitdagende tijd, met alle vragen die op scholen afkomen. Voor die bezinning moet bewust tijd worden vrijgemaakt. De scholen zijn weer begonnen, lezen we op het spandoek langs... - Christelijke minderheid vindt aansluiting in Bijbel
Reformatorisch Dagblad (Wolfgang Stock) | 08 sep 2022 13:30
Anno 2022 zijn de protestantse en rooms-katholieke christenen in Duitsland een minderheid. Dit kwam niet onverwacht, maar is daarom niet minder schokkend. De Bijbel zegt echter nergens dat het gemakkelijk is om Jezus te belijden. Toen ik zes decennia... - Splijtende lessen
Nederlands Dagblad (Diederik van Dijk nd.nl/columns) | 06 sep 2022 01:25
Alle scholen zijn weer begonnen. En daarmee het onbetaalbare werk van christelijke docenten. De christelijke school is immers 'de doorgangsfase van de geborgenheid van het gezinsleven naar de wijde horizon van de cultuur. Tussen die polen beweegt zij... - Niets goeds of toch wel?
Reformatorisch Dagblad (Margreet van den Berg-van Brenk) | 03 sep 2022 14:00
De meeste scholen zijn weer begonnen. Aan het begin van de dag houdt een leerkracht met een Bijbel in de hand de klas voor: Uit ons niets goeds! Later op de dag laat hij de leerlingen ontdekken welke kwaliteiten ze hebben. Theologie en psychologie, soms... - Forumscholen zijn 'vrijheid in optima forma'
Nederlands Dagblad (Ilse Brandemann nd.nl/nederland beeld anp / R ...) | 20 aug 2022 01:37
Iedereen mag een school beginnen, mits het voorwerk goed op orde is. Dat is de kern van onderwijsvrijheid in Nederland. De nieuwe Renaissancescholen van Forum voor Democratie zijn er een schoolvoorbeeld van, zegt hoogleraar Onderwijsrecht Renée van...
Andere nieuwsbrieven
- 29 juni 2023
"Komend catechisatieseizoen s.v.p. per groep een stoel extra neerzetten." Mooi natuurlijk, zo'n verzoek vanuit de kerkenraad aan de koster. Ten minste, als die zitplaats bedoeld is voor een afgedwaalde jongere die op zijn schreden terugkeert en alsnog besluit om kerkelijk onderwijs te volgen. Maar wat het kabinet betreft, is die plek bedoeld voor een onderwijsinspecteur. Zodat die kan check... Lees verder>>>
- 17 mei 2023
Over het onderwijs worden regelmatig kreten uitgestort als: "Kansengelijkheid moet via het onderwijs worden aangepakt" of "Het onderwijs is de grote gelijkmaker". Dit duidt op torenhoge verwachtingen. Tegelijkertijd zien we dalende resultaten en personeelstekorten. Is het onderwijs over-spannen? Een belangrijke factor die het onderwijs onder druk zet, is de beheersingsmentaliteit. De ... Lees verder>>>
- 5 april 2023
Als het over onderwijsvrijheid gaat, zien we twee verschillende trends in de politiek. Eén is de toegenomen beheersingsdrang. De huidige minister (gesteund door de Kamer) bedenkt stevige maatregelenpakketten om problemen te lijf te gaan, zoals kansenongelijkheid (zie de column in Volkskrant 15-mrt hierover) en lerarentekort, maar ook de vrees voor slecht kwaliteitsmanagement op een enkele s... Lees verder>>>
- 16 februari 2023
Het onderwijs heeft te maken met een lerarentekort, dat zal u niet zijn ontgaan. Gerdien Lassche en Jan Schreuders noemden (RD 11-jan) het zelfs de 'allergrootste bedreiging' voor het christelijk-reformatorisch onderwijs. Want: 'Wie gaat dat christelijk-reformatorisch onderwijs geven?' Niet-bevoegde 'professionals' misschien? Die oplossing werd aangedragen (Het Parool 30-jan... Lees verder>>>
- 22 december 2022
Kansengelijkheid - bijna dertig keer viel die term tijdens het debat op 23 en 24 november over de Onderwijsbegroting voor 2023. En nog veel meer woorden wijdden politici toen aan zaken die met dat onderwerp te maken hebben, zoals de rijke schooldag en brede of verlengde brugklassen. Ook in andere Kamerdebatten komt kansengelijkheid vaak terug; buiten Den Haag is het even... Lees verder>>>
- 13 juli 2022
Om met het goede nieuws te beginnen: op 23 mei werd het herstelonderzoek naar de Gomarus gepubliceerd door de inspectie. Hierin werd geconcludeerd dat '...het bestuur aan de herstelopdrachten heeft voldaan.' In datzelfde onderzoek werd de eind 2021 vernieuwde Visienota sociale veiligheid en seksuele diversiteit van de VGS aangehaald. De inspectie verklaarde hierover: "Er is geen strijdigheid tusse... Lees verder>>>
- 13 mei 2022
Burgerschapsonderwijs - dat thema is al tijden niet weg te slaan uit de kolommen met onderwijsberichtgeving. En daar komt deze nieuwsbrief nog eens bovenop. Want die gaat er óók over. Daar is namelijk alle aanleiding toe: drie actualiteiten onderstrepen dat: De presentatie van de Staat van het onderwijs 2022 door de Onderwijsinspectie; De publicatie van een ... Lees verder>>>
- 4 april 2022
Reformatorische scholen zijn er vanwege de noodzaak, die we als gezinnen, kerken en scholen zien, om ons in te spannen voor Bijbelse vorming van onze kinderen. Open of gesloten? Uit welke gezinnen laten we dan kinderen toe op school? Is het van belang dat de ouders de grondslag ook uit overtuiging onderschrijven? Of kunnen er ook andere kinderen worden toegelaten? Dit dan op voorwaarde... Lees verder>>>
- 21 februari 2022
Het is inmiddels anderhalf jaar geleden dat de VGS de Nieuwsbrief Vrijheid van Onderwijs voor het laatst heeft verzonden. Het is niet zo dat er in de tussentijd niets is gebeurd, integendeel. Gezien de urgentie van het onderwerp en de spanningsvolle tijd waarin we leven, vinden we het nodig om het onderwijsveld op de hoogte te houden van de actualiteiten rondom artikel 23. Samen met de VBSO bren... Lees verder>>>