Wet acceptatieplicht in behandeling bij Tweede Kamer
20 mei 2010
De Tweede Kamer gaat het initiatief-wetsvoorstel "inschrijvingsrecht bijzondere scholen" (beter bekend als de "acceptatieplicht") van enkele linkse Kamerleden behandelen. Het wetsvoorstel ingediend in 2005, was door de PvdA in de ijskast gezet zolang zij een coalitie vormde met het CDA en de ChristenUnie. Nu dacht de partij een kans te zien voor een snelle behandeling. Door juridische voetangels is ondertussen duidelijk dat de wet niet voor de verkiezingen besproken zal worden..
Het wetsvoorstel regelt dat leerlingen het recht hebben op een bijzondere school te worden ingeschreven, als de ouders verklaren dat zij de identiteit van de school zullen respecteren. Alleen als zij dat niet doen, mogen scholen kinderen weigeren. Nu kunnen scholen nog eisen dat leerlingen hun grondslag onderschrijven, maar daarvan willen PvdA, SP, GroenLinks en D66 af.
Er zit een uitzondering in het wetsvoorstel voor scholen met een zeer specifieke indentiteit of denominatie, die aantoonbaar al tien jaar lang een consequent toelatingsbeleid hanteren omdat de grondslag van de school niet alleen het respecteren ervan vraagt, maar ook onderschrijving. Denk dan bijvoorbeeld aan reformatorische of joodse scholen, waarbij de religie niet alleen in de lessen godsdienst tot uiting komt, maar waar alles in school de grondslag ‘uitademt’. Deze uitzondering is volgens Kamerlid Kraneveldt (PvdA) vooral toegevoegd om het wetsvoorsel niet in strijd met artikel 23 van de grondwet te laten zijn.
Het wetsvoorstel legt ook een link met de bestrijding van segregatie in het onderwijs. Uit de cijfers blijkt echter niet dat het bijzonder onderwijs gemiddeld minder allochtone leerlingen zou opnemen. In de vier grote steden is 42,9 procent van alle leerlingen allochtoon. Op de christelijke scholen daar is dat 41,3 procent.
Een maand geleden was PvdA-Kamerlid Margo Kraneveldt-van der Veen nog optimistisch. Voor de verkiezingen van 9 juni zou zij samen met collega’s van SP, GroenLinks en D66 een initiatiefwet door de Tweede Kamer loodsen om het bijzonder onderwijs een acceptatieplicht op te leggen. Medio mei moest ze erkennen dat het niet gaat lukken. „Er zitten nog wat juridische voetangels en -klemmen aan de wet. We gaan het niet meer voor de verkiezingen redden. Het nieuwe streven is voor de zomervakantie.” Of de wet door de Kamer zal worden aanvaard, is niet zeker. Het hangt af van de VVD en die is kritisch.
Reacties
De VGS noemt deze gang van zaken een onwenselijke ontwikkeling. "De VGS heeft reeds stappen richting de politiek ondernomen om invloed te kunnen uitoefenen op dit proces van wetgeving. De komende weken zal dit wetsvoorstel nauwlettend worden gevolgd en waar mogelijk wordt invloed uitgeoefend om dit wetsvoorstel te amenderen of van tafel te krijgen."
Ook in het commentaar van het RD klinkt kritiek. "Dat de orthodoxe scholen worden uitgezonderd lijkt mooi, maar is het niet. De geschiedenis heeft geleerd dat het opnemen van uitzonderingsbepalingen meestal niet meer is dan uitstel van executie."
Wim Kuiper, bestuursvoorzitter van de Besturenraad, ziet het voorstel als een symboolwet die niets zal doen aan de segregatie en benoemd het streven van de progressieve partijen een illusie. Hij vindt het veel meer een probleem dat op een openbare school voor religie vaak nauwelijks ruimte is.
De nieuwe hoogleraar onderwijsrecht stelt vrijwel direct na haar aantreden: "De discussie over acceptatieplicht is vooral theoretisch, er is geen bewijs dat de wet in de praktijk tot verschuivingen leidt."
De indieners hebben in de media door laten schemeren dat de werkelijke reden niet de segregatie is. D66-kamerlid Van der Ham: "Er is een klein groepje van hardnekkige scholen, voornamelijk reformatorische, maar ook islamitische en sommige joodse scholen -daar zijn er natuurlijk niet zo veel van- dat vindt dat bepaalde leerlingen op hun school niet thuishoren. Daarmee onttrekken de scholen zich aan hun verantwoordelijkheid. Dat principiële punt willen we wel een keer maken."
Bronnen:
- Wetsvoorstel PvdA: Respect tonen voor grondslag school moet voldoende zijn, Trouw, 11 maart 2010
- Acceptatieplicht voor scholen, website PvdA, 11 maart 2010
- Acceptatieplicht scholen, hoofdredactioneel commentaar Reformatorisch Dagblad, 12 maart 2010
- Wetsvoorstel verruiming toelatingsbeleid, VGS, 15 maart 2010
- De acceptatieplicht, bijdrage van Margot Kraneveldt, Trouw, 15 maart 2010
- Acceptatieplicht voor christelijke scholen, Radio 1, 15 maart 2010
- Nieuwe hoogleraar onderwijsrecht: acceptatieplicht is theoretisch, 12 mei 2010
- „Hardnekkige” refoscholen aanpakken, Reformatorisch Dagblad, 18 mei 2010